Theo văn hóa thờ cúng của người Việt, hàng năm cứ vào đúng ngày mất của người thân, gia đình sẽ làm đám giỗ để tưởng nhớ đến những người đã khuất. Trong đó, văn khấn gia tiên ngày giỗ đầu và giỗ thường (Cát Kỵ) là bài cúng không thể thiếu trong dịp quan trọng này.
Cúng giỗ là một trong những phong tục đã có từ ngàn đời nay. Ngày giỗ còn có tên gọi gần gũi hơn là ngày đoàn kết. Bởi lẽ, đây là dịp để người thân trong gia đình từ cô dì, chú bác cho đến anh chị em nội ngoại gần xa trở về sum họp. Lúc này, mỗi người một việc và cùng nhau dâng lễ lên gia tiên để bày tỏ sự cung kính.
Văn khấn gia tiên ngày giỗ hay mâm lễ cúng sẽ có sự khác biệt tùy vào điều kiện gia đình và phong tục vùng miền riêng. Song, dù là mâm cao cỗ đầy hay chỉ vỏn vẹn vài món ăn bình dị, dân giã thì ý nghĩa lớn lao nhất của ngày giỗ chính là để tưởng nhớ đến người đã khuất và thắt chặt tình nghĩa anh em.
Văn khấn gia tiên ngày giỗ sẽ bao gồm giỗ đầu, giỗ hết và giỗ thường (Cát Kỵ). Ngày tiến hành cúng giỗ sẽ căn cứ vào thời gian qua đời của người quá cố. Cụ thể như sau:
Đây là ngày giỗ đầu tiên (tức 1 năm sau ngày mất) được tổ chức trong kỳ tang chế nên vẫn mang không khí buồn thảm, bi ai. Giỗ đầu còn có tên gọi khác là lễ Tiểu Tường được tổ chức vô cùng trang nghiêm. Con cháu vẫn mặc tang phục, thậm chí thân nhân vẫn khóc than, buồn thảm trong lúc tế lễ.
Khách đến ăn giỗ luôn mặc trang phục chỉnh tề, trang nghiêm, không cười đùa hay có những cử chỉ, hành động thiếu sự nghiêm túc.
Văn khấn gia tiên ngày giỗ hết (giỗ Đại Tường) sẽ được đọc vào ngày giỗ sau hai năm kể từ ngày mất của người quá cố. Bởi vì đây là ngày giỗ được tổ chức trong kỳ tang chế (3 năm) nên vẫn mang không khí trang nghiêm, buồn thương.
Giỗ Đại Tường là ngày cúng giỗ được đánh giá là quan trọng nhất với sự góp mặt đông đủ của người thân và khách mời. Vào 3 tháng sau, tức sau 27 ngày để tang người mất, gia đình sẽ lựa chọn ngày tốt để tiến hành nghi lễ đoạn tang (hết tang).
Những hoạt động chính trong lễ đoạn tang cần kể đến như sau:
Thay vì chuyển cả bát hương lên bàn thờ gia tiên, gia chủ cũng có thể xin rút 3 chân nhang ở bát hương của người quá cố để cắm vào bàn thờ gia tiên. Lưu ý, linh vị, di ảnh và bát hương phải được sắp xếp một cách gọn gàng, chuẩn phong thủy.
Xem thêm:
>>> Cách Sắp Xếp Bàn Thờ Gia Tiên Đúng Cách Chuẩn Phong Thủy
>>> 199+ Mẫu Bàn Thờ Gia Tiên Đẹp, Hiện Đại, Chuẩn Phong Thuỷ
Giỗ thường hay Cát Kỵ là ngày giỗ của người đã mất từ năm thứ 3 trở đi. Đây còn được gọi là ngày giỗ lành, con cháu không còn mặc tang phục và là dịp để sum họp bàn chuyện gia đình, dòng họ. Thông thường, giỗ Cát Kỵ sẽ được tổ chức nhỏ gọn, ít mở rộng hơn so với ngày giỗ đầu và giỗ hết.
Song, văn khấn gia tiên ngày giỗ thường vẫn là bài cúng phải được chuẩn bị một cách chu toàn.
Thông thường, trong một kỳ giỗ, gia đình sẽ tiến hành hai lễ quan trọng là lễ Tiên Thường và lễ Chính Kỵ.
Mang ý nghĩa cáo giỗ, lễ Tiên Thường được cúng trước ngày giỗ chính một ngày. Con cháu sẽ mời gia tiên và người đã khuất về hưởng giỗ cũng như xin phép Thổ công cho vong hồn của họ được trở về nhà. Vào ngày này, người thân sẽ chuẩn bị lễ và đọc văn khấn gia tiên ngày giỗ tại mộ.
Cùng với đó là các hoạt động sửa sang, thăm viếng, cáo thỉnh thần linh và thổ địa cai quản. Thông thường, lễ Tiên Thường sẽ được tiến hành vào buổi chiều hôm trước và duy trì đèn nhang, hương khói cho đến hết lễ Chính Kỵ.
Lưu ý, lễ Tiên Thường chỉ được áp dụng với những người ngang hàng trưởng gia như kỵ, cụ, ông, bà, cha, mẹ, chồng, vợ, anh, chị, em. Do đó, giỗ những người dưới hàng trưởng gia như cháu, chắt, chít thì không cần cúng Tiên Thường.
Đây là ngày giỗ chính được tổ chức vào đúng ngày mất của người đã khuất. Tùy thuộc vào điều kiện kinh tế của từng gia đình mà quy mô của đám giỗ cũng sẽ có sự khác biệt.
Nhà có điều kiện sẽ làm giỗ lớn, mời anh em dòng họ, bạn bè gần xa đến dự giỗ. Ngược lại, với những gia đình không khá giả, mâm cúng giỗ chỉ cần vài món ăn đơn giản với lưng cơm, đĩa muối, quả trứng, tuần nhang.
Tuy nhiên, tấm lòng thành kính của con cháu không phụ thuộc vào việc giỗ lớn hay nhỏ mà phụ thuộc vào việc con cháu có thật sự nhớ đến ngày mất để làm giỗ hay không. Sau khi dâng mâm lễ lên bàn thờ, gia chủ sẽ đọc văn khấn gia tiên ngày giỗ để mới ông bà, cha mẹ về hưởng giỗ.
Tham khảo thêm các mẫu bàn thờ đẹp:
>>> 200+ Mẫu Bàn Thờ Đẹp Hiện Đại Giá Tốt Nhất Tuyển Chọn
Nam mô A di Đà Phật! (3 lần)
Con lạy chín phương Trời, mười phương Chư Phật, Chư Phật mười phương.
Con kính lạy Đức Đương cảnh Thành hoàng chư vị Đại Vương.
Con kính lạy ngài Đông Trù Tư mệnh Táo phủ Thần Quân.
Con kính lạy các ngài Thần linh, Thổ địa cai quản trong xứ này.
Con kính lạy chư gia tiên Cao Tằng Tổ tiên nội ngoại họ
Tín chủ (chúng) con là:………………………………………………….
Tuổi…………………………………………….
Ngụ tại:……………………………………….
Hôm nay là ngày……………tháng……….năm….…………(Âm lịch).
Chính ngày Giỗ Đầu của:………………………………………………..
Năm qua tháng lại, vừa ngày húy lâm. Ơn võng cực xem bằng trời biển, nghĩa sinh thành không lúc nào quên. Càng nhớ công ơn gây cơ tạo nghiệp bao nhiêu, càng cảm thâm tình, không bề dãi tỏ. Nhân ngày chính giỗ, chúng con và toàn gia con cháu, nhất tâm sắm sửa lễ vật kính dâng, đốt nén tâm hương dãi tỏ tấc thành.
Thành khẩn kính mời:………………………………………….
Mất ngày tháng năm (Âm lịch):……………………………
Mộ phần táng tại:……………………………
Cúi xin linh thiêng giáng về linh sàng, chứng giám lòng thành, thụ hưởng lễ vật, độ cho con cháu bình an, gia cảnh hưng long thịnh vượng.
Tín chủ con lại xin kính mời các cụ Tổ Tiên, nội ngoại, Tổ Khảo, Tổ Tỷ, Bá thúc, Cô Di và toàn thể các Hương linh gia tiên đồng lai hâm hưởng.
Tín chủ lại mời vong linh các vị Tiền chủ, Hậu chủ trong đất này cùng tới hâm hưởng.
Chúng con lễ bạc tâm thành, cúi xin được phù hộ độ trì.
Phục duy cẩn cáo!
Nam mô A di Đà Phật! (3 lần)
Nam mô A Di Đà Phật! (3 lần)
- Con lạy chín phương Trời, mười phương Chư Phật, Chư Phật mười phương.
- Con kính lạy Đức Đương cảnh Thành hoàng chư vị Đại Vương.
- Con kính lạy ngài Đông Trù Tư mệnh Táo phủ Thần Quân.
- Con kính lạy các ngài Thần linh, Thổ địa cai quản trong xứ này.
- Con kính lạy chư gia tiên Cao Tằng Tổ Khảo, Cao Tằng Tổ Tỷ, Tổ Tiên nội ngoại họ ………
Tín chủ (chúng) con là:………
Ngụ tại:…………………………
Hôm nay là ngày …… tháng …… năm……
Chính ngày Giỗ Hết của………………………
Thiết nghĩ……………… vắng xa trần thế, không thấy âm dung. Năm qua tháng lại vừa ngày Giỗ Hết. Ơn võng cực xem bằng trời biển, nghĩa sinh thành không lúc nào quên. Càng nhớ công ơn gây cơ tạo nghiệp bao nhiêu, càng cảm thâm tình, không bề dãi tỏ. Nhân ngày chính giỗ, chúng con và toàn gia con cháu, nhất tâm sắm sửa lễ vật kính dâng, đốt nén tâm hương dãi tỏ tấc thành.
Thành khẩn kính mời………………………
Mất ngày……. tháng………năm…………
Mộ phần táng tại:……………………….
Cúi xin linh thiêng giáng về linh sàng, chứng giám lòng thành, thụ hưởng lễ vật, độ cho con cháu bình an, gia cảnh hưng long thịnh vượng.
Tín chủ lại mời vong linh các vị Tiền chủ, Hậu chủ trong đất này cùng tới hâm hưởng.
Tín chủ con lại xin kính mời các cụ Tổ Tiên nội ngoại, Tổ Khảo, Tổ Tỷ, Bá thúc, Huynh Đệ, Cô Di, Tỷ Muội và toàn thể các Hương linh gia tiên đồng lai hâm hưởng.
Chúng con lễ bạc tâm thành, cúi xin được phù hộ độ trì.
Nam mô A Di Đà Phật! (3 lần)
- Con lạy chín phương Trời, mười phương Chư Phật, Chư Phật mười phương.
- Con kính lạy Đức Hoàng Thiên Hậu Thổ chư vị Tôn thần.
- Con kính lạy ngài Đông Trù Tư mệnh Táo phủ Thần Quân.
- Con kính lạy các ngài Thần linh, Thổ địa cai quản trong xứ này.
- Con kính lạy Tổ Tiên nội ngoại họ:…………………
Tín chủ (chúng) con là:……………………
Ngụ tại:……………………
Hôm nay là ngày……… tháng………. năm…………
Là chính ngày Cát Kỵ của………………………………
Thiết nghĩ………. (dài) vắng xa trần thế, không thấy âm dung.
Năm qua tháng lại ngày húy lâm. Ơn võng cực xem bằng trời biển, nghĩa sinh thành không lúc nào quên. Càng nhớ công ơn gây cơ tạo nghiệp bao nhiêu, càng cảm thâm tình, không bề dãi tỏ. Ngày mai Cát Kỵ, hôm nay chúng con và toàn gia con cháu thành tâm sắm lễ, quả cau, lá trầu, hương hoa trà quả, thắp nén tâm hương dâng lên trước án thành khẩn kính mời………………
Mất ngày…………….. tháng…………. năm……………
Mộ phần táng tại:……………………
Cúi xin linh thiêng giáng về linh sàng, chứng giám lòng thành, thụ hưởng lễ vật, độ cho con cháu an ninh khang thái, vạn sự tốt lành, gia cảnh hưng long thịnh vượng.
Con lại xin kính mời các vị Tổ Tiên nội ngoại, Tổ Khảo, Tổ Tỷ, Bá Thúc, Huynh Đệ, Cô Di, và toàn thể các Hương linh gia tiên đồng lai hâm hưởng.
Tín chủ con lại xin kính mời ngài Thổ Công, Táo Quân và chư vị Linh thần đồng lai giám cách thượng hưởng.
Tín chủ lại mời các vị vong linh Tiền chủ, Hậu chủ nhà này, đất này cùng tới hâm hưởng.
Chúng con lễ bạc tâm thành, cúi xin được phù hộ độ trì.
Nam mô a di Đà Phật! (3 lần)
Tóm lại, trên đây là văn khấn gia tiên ngày giỗ đầu, giỗ hết và giỗ Cát Kỵ chi tiết và chính xác nhất. Hy vọng những thông tin mà Bàn Thờ Tâm Việt chia sẻ sẽ giúp gia chủ hiểu rõ hơn về những ngày giỗ quan trọng để tổ chức một cách chu đáo hơn.
Có thể bạn quan tâm:
>>> Văn Khấn Gia Tiên Ngày Rằm Hàng Tháng Linh Nghiệm Nhất
>>> Văn Khấn Mùng 1 Gia Tiên Và Thần Linh Ngắn Gọn, Đầy Đủ
>>> Bài Văn Khấn Rằm Tháng 7 Âm Lịch Đầy Đủ Và Chính Xác Nhất
Link nội dung: https://chungkhoanthegioi.vn/van-khan-gio-gia-tien-a37610.html