Cúng dường là gì? Ý nghĩa của việc cúng dường Tam Bảo

Cúng dường là một trong những phương thức tu tập quan trọng dành cho đệ tử Phật môn. Việc cúng dường Tam bảo cần phải xuất phát từ tâm để tăng phước báu cho bản thân và gia đình. Đồng thời, đây cũng là cách giúp chúng sanh xả ly tiền tài của cải, nhanh thoát khỏi vòng luân hồi sinh tử.

Cúng dường là gì?

Theo lý giải Hán Việt, cúng dường được hiểu là cung cấp và cúng dưỡng. Hiểu theo nghĩa đen, cúng dường là biếu tặng hoặc cho đi. Trong Phật giáo, cúng dường được gọi đầy đủ là cúng dường Tam Bảo. Nghĩa là dâng lên các bậc tu hành những vật phẩm phù hợp, hành động này phải xuất hiện từ tâm thiện lành và lòng thành kính.

Những người con của Phật cần phải nhớ ơn công đức vô lượng của Phật - Pháp - Tăng. Phật chính là người tìm ra con đường giác ngộ cho chúng sanh, Pháp là các giáo lý của Phật giáo được truyền muôn đời, Tăng là người có vai trò giữ gìn và lưu truyền lý lẽ Phật giáo đến với đời sau. Nhờ có giáo lý mà Đức Phật để lại mà các đệ tử của Ngài mới biết được đâu là chân lý và con đường tu hành đúng đắn, giúp bản thân thoát khỏi vòng sinh tử luân hồi vô hạn. Cúng dường Tam Bảo là hành động dùng để tưởng nhớ công ơn của Phật - Pháp - Tăng.

Như lời Phật dạy, vạn vật trên thế gian đều có nhân quả tuần hoàn, đều có cho đi và nhận lại. Cúng dường là một trong những đạo lý cho đi và nhận lại trong đạo Phật, hành động này được xem là phương pháp tu tập dành cho đệ tử Phật môn. Cách thực hiện rất đơn giản, chúng ta chỉ cần lập bàn thờ và tiến hành cúng đơn giản. Có gì thì cúng đấy, không cần phải chuẩn bị quá nhiều lễ vật hay dâng cúng nhiều đồ vật sang trọng. Tuy nhiên, việc cúng dường cần phải xuất phát từ lòng thành kính. Mục đích của việc cúng dường là gia tăng phước báu của bản thân và có được công đức vô lượng. Đồng thời, cúng dường còn được xem là phương thuốc chữa bệnh, giúp con người thoát khỏi lòng tham và thói xấu.

Cúng dường khác với bố thí. Bố thí là cung cấp vật phẩm cho người khó khăn hơn, cúng dường là cung cấp vật phẩm với những người bề trên hoặc Tam Bảo. Nhiều người hiểu sai ý nghĩa về hành động cúng dường nên đã mang tiền lẻ đi rải ở nhiều nơi trong khuôn viên chùa và đặt lên bàn thờ cúng Phật. Tuy nhiên, tiền là vật bất định, việc đặt tiền lên bàn thờ Phật sẽ được xem là hành động bất kính. Thông thường, Phật từ bi sẽ không quở trách nhưng các vị Hộ pháp sẽ quở trách.

Ý nghĩa của việc cúng dường Tam Bảo

Cúng dường trong đạo Phật nghĩa là dâng lên Phật những vật phẩm phù hợp. Trong đó, cúng dường Tam Bảo là một trong những nghi lễ và phương thức tu tập dành cho Phật tử. Cúng dường Tam Bảo xuất phát từ mục đích duy trì Tam Bảo để tiếp tục giáo hóa cho chúng sinh, bảo vệ Tam Bảo không bị các thế lực xấu xa mưu hại và phát triển Tam Bảo sao cho phù hợp với thời đại. Cúng dường là hành động có ý nghĩa rất cao đẹp trong Phật giáo, cụ thể là:

• Đây là hành động thể hiện lòng tôn kính đối với Phật và Bồ Tát. Góp phần lan tỏa và duy trì Phật pháp, giúp Phật pháp trường tồn vững chắc theo thời gian.
• Là cách giúp chúng sanh tăng cường và tích lũy phước báu cho bản thân, gia tăng công đức cho gia đình và con cháu. Thông qua hành động này, con người có thể mong cầu những điều tốt đẹp đến với bản thân và gia đình, sớm buông bỏ tham - sân - si để đến gần hơn với Đức Phật.
• Là hành động nhắc nhở bản thân trong quá trình tu hành và quy y cửa Phật, giúp con người có thể nương nhờ cửa Phật và được trở thành đệ tử nhà Phật, không con lạc lối trong kiếp sinh tử luân hồi vô tận

Việc cúng dường cần được thực hiện với tâm ngưỡng mộ và tôn kính thì mới tạo được công đức cho bản thân. Nhưng nếu cúng dường xuất phát từ lòng thương cảm thì sẽ không được xem là cúng dường, hành động này được coi là bố thí.

Cách cúng dường Tam Bảo phù hợp

Cúng dường Tam Bảo là cách xả ly của cải để thể hiện sự tôn kính đối với Tam Bảo, đền đáp ân đức mà Tam Bảo ban cho và vun bồi công đức cho bản thân. Hành động cúng dường có thể thực hiện với nhiều hình thức khác nhau như lễ chùa, cung cấp vật thực hoặc đồ dùng để nuôi dưỡng chư tăng, đóng góp tiền để sửa sang chùa hay dâng lên Đức Phật các lễ vật chay tịnh.

Cúng dường Tam Bảo có cách thực hiện khá đơn giản, đây là hành động đẹp đẽ giúp Tam Bảo trường tồn mãi mãi theo thời gian. Người cúng dường không phân biệt sang hèn, giàu nghèo, tuổi tác, giới tính,… Chỉ cần có lòng thành là có thể cúng dường. Dưới đây là hướng dẫn cụ thể bạn có thể tham khảo:

Cúng dường Phật Bảo

Cúng dường Phật Bảo vẫn được diễn ra hàng ngày nhằm mục đích thể hiện lòng biết ơn và tôn đính của Phật tử đến với Đức Phật, giúp Ngài sống mãi trong tâm của mỗi người. Việc cúng dường Phật bảo không cần quá xa hoa hay tốn kém mà chỉ đơn giản là các loại đồ ăn và nước uống mà Đức Phật sử dụng khi còn tại thế. Một số vật phẩm cúng được sử dụng phổ biến là hoa tươi, trái cây, hương thơm, nước trong, đèn sáng và cơm trắng. Không bày biện cúng linh đình để tránh hoang phí.

Năm món được xem là quý nhất trong cúng dường Phật là giới hương, định hương, huệ hương, giải thoát hương và giải thoát tri kiến hương. Cụ thể là:

• Giới hương: Không phạm 5 giới cấm
• Định hương: Duy trì tâm thanh tịnh và lắng đọng.
• Tuệ hương: Không làm điều ác và biết thương người
• Giải thoát hương: Không nghĩ ác và thiện, luôn tự do tự tại
• Giải thoát tri kiến hương: Học rộng và hiểu nhiều, thấu đáo giáo lý Phật.

Cúng dường Pháp bảo

Đây chính là cách mà con người giúp cho các giáo lý của Nhà Phật được lưu truyền rộng rãi, trở nên phổ biến và linh thiêng hơn. Cúng dường Pháp bảo cần phải có kiến thức và am hiểu về các lý luận của Đức Phật. Người có thành tâm cúng dường nên học hỏi và nghiên cứu giáo pháp của Phật và thực hành chúng. Đồng thời, nên thực hiện các điều sau:

• Chia sẻ và giảng giải lý luận Phật giáo cho mọi người xung quanh giúp Phật giáo có thể lan truyền đến những người chưa hiểu.
• Học tập và làm theo những lời Phật dạy giúp bản thân ngày càng tốt hơn, mang đến cái nhìn tốt đẹp về Phật giáo cho mọi người xung quanh.
• Những người có kinh tế tốt có thể in ấn kinh điển Phật để lưu truyền đến chúng sanh. Người có trình độ có thể giảng giải giáo pháp và giáo lý, phiên dịch giáo pháp từ ngoại ngữ sang tiếng Việt,…

Cúng dường Tăng bảo

Chư Tăng chính là người tiếp bước Đức Phật truyền giải giáo pháp đến với chúng sanh, giúp giáo lý Phật giáo không bị mai một. Vì thế, chúng ta cũng nên tiến hành cúng dường Chư Tăng với lòng thành kính và trân trọng. Quý Phật tử có thể tiến hành cúng dường Tăng bảo bằng cách cung cấp Tứ Sự cúng dường cho chư Tăng. Tứ Sự cúng dường chính là các vật phẩm cần thiết hàng ngày như thuốc, thức ăn, y phục giường,… Ngày nay, Phật tử cũng có thể dâng cúng các phương tiện di chuyển để phục vụ cho nhu cầu phụng sự và hành đạo của các nhà sư.

Khi cúng dường Tăng đảo, Phật tử không nên chiều theo ý thích của từng Tăng. Điều này sẽ khiến việc cúng dường không mang lại phước báu mà còn ảnh hưởng đến người thọ nhận. Đồng thời, người cúng dường phải có lòng tôn trọng và cung kính với Tăng bảo, không phân biệt giữa các Tăng và giữa các chùa.

Vật phẩm cúng dường Tam Bảo

Vật phẩm cúng dường phải đảm bảo chay tịnh, không phải là đồ giả hay đồ hư hỏng ôi thiu. Đồng thời, vật phẩm cúng dường cũng không được dính đồ mặn như mỡ động vật, thịt cá,… Phật tử có bao nhiêu thì cúng dường bấy nhiêu, chỉ cần có lòng thành là dược. Tuyệt đối không dùng đồ trộm cắp hoặc đồ tham ô để cúng dường. Dưới đây là một số vật phẩm cúng dường mang nhiều ý nghĩa nhất bạn có thể tham khảo:

+ Ly nước trong: Đây là vật phẩm quan trọng và bắt buộc phải có khi cúng dường. Nước trong biểu thị cho tâm hồn trong sáng và thanh tịnh, không vướng bụi trần. Ly nước này như là lời nhắc nhở Phật Tử, cần phải nhớ đến chính bản thân mình. Nên cúng dường 3 ly nước để tượng trưng cho 3 ngôi là Tam Bảo.

+ Hoa sen: Hoa sen là loại hoa quen thuộc và gần gũi với mọi Phật tử, hình ảnh hoa sen luôn xuất hiện trong các lễ nghi Phật giáo. Trong Phật giáo, hoa sen tượng trưng cho sự tinh khiết và trong sáng, mặc dù sống trong vùng đầm lầy hôi tanh nhưng hoa lại có hương thơm không gì sánh được. Ngoài ra, hoa sen còn ám chỉ sự nỗ lực, thức tỉnh và giải thoát con người.

+ Đèn dầu: Trong Phật giáo, đèn dầu là hình ảnh biểu trưng cho sức mạnh trí tuệ sáng suốt. Đèn dầu sẽ soi sáng tâm hồn mỗi người và dẫn dắt họ đến với những điều tốt đẹp. Ngoài ra, đèn dầu còn có ý nghĩa giác ngộ và thức tỉnh Tinh quang, xóa đi những điều xấu xa và một lòng hướng thiện.

+ Hương: Trong Phật giáo, hương là hình ảnh tượng trưng cho thế giới yên bình và tịnh tuệ. Mùi hương lan tỏa giúp con người có cảm giác thanh tịnh, hỗ trợ việc tu tập giác ngộ và giúp tâm hướng đến việc thiện.

Những việc nên làm khi cúng dường

Cúng dường Tam Bảo là tất cả những việc làm có tác dụng duy trì và phát huy Phật giáo. Dưới đây là một số việc nên thực hiện khi cúng dường Tam Bảo bạn cần phải nắm rõ::

• Nên thắp hương tưởng nhớ Đức Phật vào ngày rằm, ngày đầu tháng và những ngày lễ lớn của Phật giáo. Ngoài ra, bạn cũng có thể dâng kèm các mâm lễ chay tịnh, hoa tươi và hương thơm để tưởng nhớ Ngài.
• Nếu gia đình có điều kiện về kinh tế thì nên lập phòng thờ riêng, ăn chay vào ngày rằm và ngày mồng 1. Thường xuyên tụng kinh, gõ mõ, hương khói và cúng dường Phật.
• Cần giữ tâm thanh tịnh và tấm lòng thành kính khi cúng dường, có bao nhiêu thì cúng bấy nhiêu, không nên so sánh thiệt hơn, có ít góp ít và có nhiều thì góp nhiều.
• Lễ vật cúng dường phải tinh khiết và sạch sẽ, tiền mua lễ vật phải do bản thân làm ra. Tuyệt đối không cúng dường lễ vật không sạch hoặc lễ vật trộm cách để tránh phạm thêm tội.
• Cúng dường không thể giải nghiệp ác mà bản thân gây ra. Nếu đã tạo nghiệp ác thì phải gánh lấy hậu quả. Đồng thời, nên sống tốt và làm việc thiện để giải trừ bớt nghiệp ác của bản thân.

Cúng dường là hành động rất có ý nghĩa đối với chúng sanh, giúp tăng phước lành cho cả bản thân và gia đình. Tuy nhiên, việc cúng dường cần được thực hiện với lòng thành tâm và tôn kính thì mới mang lại phước báu. Tuyệt đối không có thái độ kiêu căng và hống hách khi cúng dường.

Có thể bạn quan tâm:

• Đại lễ Phật Đản là ngày gì? Ý nghĩa và ngày tổ chức
• Niết bàn là gì? Ý nghĩa của Niết Bàn trong đạo Phật
• Thánh Tăng Sivali là ai? Thờ cúng Ngài có ý nghĩa gì?