Hẹp van tim nên ăn gì và không nên ăn gì để cải thiện tình trạng

Hẹp van tim nên ăn gì và không nên ăn gì để giúp giảm các triệu chứng và hỗ trợ phục hồi bệnh tốt? Đặc biệt, trong sinh hoạt hằng ngày, bệnh nhân bị hẹp van tim cần lưu ý những điều gì? Câu trả lời sẽ có trong bài viết dưới đây.

Dinh dưỡng ảnh hưởng như thế nào đến bệnh tim mạch?

Chế độ dinh dưỡng đóng vai trò quan trọng đối với sức khỏe, đặc biệt là bệnh nhân gặp các vấn đề về tim mạch như hẹp van tim. Những thực phẩm mà bạn đưa vào cơ thể hằng ngày có thể là một “loại thuốc” cho sức khỏe, nhưng cũng có thể trở thành chất độc nếu chế độ ăn của bạn không khoa học. (1)

Có nhiều yếu tố nguy cơ được xác định liên quan đến bệnh tim mạch, nhưng chủ yếu là phụ thuộc vào chế độ ăn và lối sống của người bệnh. Việc điều chỉnh các thành phần và số lượng chất dinh dưỡng trong thực phẩm hằng ngày có ảnh hưởng đến sự tăng hoặc giảm các nguy cơ mắc bệnh tim mạch.

Đối với người đang bị các bệnh liên quan đến tim mạch đang trong quá trình điều trị, chế độ dinh dưỡng càng quan trọng. Kết hợp với những can thiệp về y tế, chế độ dinh dưỡng và thói quen sinh hoạt hằng ngày sẽ giúp phòng ngừa, hỗ trợ cải thiện triệu chứng và ngăn ngừa bệnh tái phát.

Người bị hẹp van tim nên ăn gì để cải thiện tình trạng sức khỏe?

Người bệnh tim mạch nói chung và hẹp van tim nói riêng nên ăn đa dạng thực phẩm, đặc biệt ưu tiên các loại thực phẩm tốt cho tim như:

1. Trái cây tươi chứa nhiều vitamin và khoáng chất tốt cho người bệnh

Người bị hẹp van tim nên ăn gì để tốt cho sức khỏe, giúp bệnh có cải thiện trong thời gian điều trị? Câu trả lời đầu tiên chắc chắn là trái cây tươi chứa nhiều vitamin và khoáng chất.

Hầu hết các loại trái cây tươi đều có chứa nhiều chất chống oxy hóa, có khả năng làm giảm nguy cơ nhồi máu cơ tim, đột quỵ do hẹp van tim gây ra. Một số loại trái cây tươi bệnh nhân bị hẹp van tim không nên bỏ qua là:

• Những loại trái cây mọng nước như dâu tây, nho đen, việt quất, quả mâm xôi,… giúp cải thiện lượng máu đến tim, hỗ trợ van tim hoạt động đóng mở được nhịp nhàng hơn.
• Trái cây có múi: Chanh, cam, bưởi, quýt,… ngoài tác dụng chống oxy hóa, còn giúp giảm viêm, ngăn ngừa việc hình thành các mảng xơ vữa động mạch, giúp phòng ngừa biến chứng do hẹp van tim gây ra.
• Chuối: Đừng ngần ngại dùng một quả chuối mỗi ngày để cung cấp thêm vitamin B6, kali, hỗ trợ ổn định áp lực dòng máu và hoạt động của tim. Chất xơ trong chuối còn giúp giảm lượng cholesterol xấu trong máu, hạn chế nguy cơ các bệnh tim mạch.
• Cà chua: Cà chua rất giàu lycopene, một chất chống oxy hóa có khả năng giảm nguy cơ nhồi máu cơ tim, phòng ngừa nguy cơ sự hình thành các cục máu đông và ngăn xơ vữa động mạch.

2. Ngũ cốc và các loại hạt

Ngũ cốc và các loại hạt là sự lựa chọn lành mạnh cho bệnh nhân tim mạch, trong đó có hẹp van tim. Bổ sung thêm các loại hạt vào chế độ dinh dưỡng hằng ngày sẽ đem lại nhiều lợi ích cho người bệnh tim mạch như:

• Giảm cholesterol nguy hiểm;
• Hỗ trợ thành mạch động mạch hoạt động tốt hơn;
• Giảm tình trạng viêm trong các bệnh lý tim mạch;
• Giảm nguy cơ hình thành cục máu đông nhỏ.

Không chỉ chứa nhiều protein, hầu hết các loại hạt còn có thêm một số chất có lợi cho tim như: Chất béo không bão hòa, chất xơ, axit béo omega-3, vitamin E, sterol thực vật,… Người bệnh tim mạch có thể lựa chọn các loại hạt như: hạnh nhân, hạt điều, hạt óc chó, hạt macca, hạt hướng dương, hạt sen, hạt dẻ cười,…. (2)

Đối với ngũ cốc, tốt nhất bạn nên ưu tiên dùng ngũ cốc nguyên hạt giúp giảm cholesterol và giảm được nguy cơ mắc bệnh tim như: lúa mạch, gạo lứt, lúa mì nguyên hạt, lúa mạch đen,…

3. Các loại đậu

Đậu phộng có nhiều giá trị dinh dưỡng và đem lại nhiều lợi ích cho sức khỏe. Loại hạt này giàu năng lượng và các dưỡng chất như magie, folate, sắt và kali,… Khi ăn đậu phộng, có thể giúp bạn phòng ngừa nguy cơ mắc các bệnh về tim nhờ giảm mức cholesterol.

Thực phẩm này còn hỗ trợ ngăn hình thành cục máu đông nhỏ, giảm nguy cơ đau tim hoặc đột quỵ. Công dụng kháng viêm của các chất chống oxy hóa có trong đậu phộng giúp giảm nguy cơ mắc bệnh mạch vành.

Ngoài ra, đậu Hà lan, đậu lăng, đậu nành,… cũng là lựa chọn tốt giúp cung cấp protein thực vật, các vitamin nhóm B, giảm cholesterol, ngăn ngừa sự khởi phát rối loạn chức năng tim mạch.

4. Dầu ô liu

Một trong những công dụng tuyệt vời mà dầu oliu mang lại chính là giảm lượng đường glucose và cholesterol trong máu nhằm giảm những tác động bất lợi lên hệ thống tim mạch.

Người bị hẹp van tim nên dùng dầu oliu để thay thế cho dầu ăn thông thường hoặc bơ. Điều này sẽ giúp cơ thể ít tích lũy lipoprotein và cholesterol hơn, nhờ đó phòng ngừa một số vấn đề tim mạch như: rối loạn nhịp tim, huyết khối, bệnh van tim, các cơn đau tim,…

5. Quả hạch

Nghiên cứu cho thấy, quả hạch chứa các chất dinh dưỡng quan trọng như chất béo chưa bão hòa, protein, vitamin và khoáng chất. Người bị bệnh hẹp van tim được khuyên nên bổ sung thêm quả hạch vào chế độ dinh dưỡng để giúp làm giảm tổng lượng cholesterol nguy hiểm, chất béo trung tính, giảm nguy cơ mắc bệnh tim mạch.

6. Thịt gà trắng

Bệnh hẹp van tim nên ăn gì? Gợi ý bạn nên sử dụng thịt gà trong thực đơn ăn uống hằng ngày. Đặc biệt là phần ức gà có thể giúp ngăn chặn và kiểm soát mức độ homocysteine - loại axit amin nếu ở mức độ cao trong cơ thể có thể gây ra bệnh tim mạch. Lưu ý, người bệnh tim mạch hoặc huyết áp cao không nên ăn phần da gà vì nó chứa nhiều mỡ, cholesterol không tốt cho người bệnh.

7. Lòng trắng trứng

Trứng là thực phẩm có giá trị dinh dưỡng cao, là nguồn cung cấp protein phong phú. Tuy nhiên, bệnh nhân bị hẹp van tim chỉ nên dùng 1 lòng trắng trứng mỗi ngày, phần lòng đỏ có nhiều chất béo khó tiêu không tốt cho người bị bệnh tim. Bạn không nên ăn trứng mỗi ngày. Thay vào đó, hãy xây dựng một chế độ ăn đa dạng để bổ sung đầy đủ dưỡng chất cho cơ thể.

8. Các loại cá béo

Cá hồi, cá trích, cá thu, cá ngừ, cá mòi, cá tuyết có chứa nhiều omega-3 có khả năng làm giảm nguy cơ mắc các bệnh về tim mạch, giảm chứng viêm trên toàn thân. Người bị bệnh tim, ví dụ như bị hẹp van tim nên ăn những loại cá này ít nhất 2 lần/tuần.

Hẹp van tim không nên ăn gì?

1. Thịt đỏ chứa hàm lượng cholesterol xấu cho cơ thể

Nếu bạn hoặc người thân đang bị bệnh liên quan đến tim mạch, tốt nhất là nên hạn chế tối đa những loại thịt đỏ trong khẩu phần ăn. Mặc dù những dạng thịt đỏ như thịt bò, thịt heo, thịt cừu,… chứa nhiều sắt, kẽm, vitamin B12, nhưng chúng lại có chứa cả chất béo bão hòa.

Người bệnh ăn nhiều thịt đỏ sẽ khiến lượng cholesterol xấu tăng lên, tăng nguy cơ hình thành các mảng xơ vữa trong lòng động mạch.

2. Đồ hộp, thực phẩm chế biến sẵn

Đồ hộp, thực phẩm được chế biến sẵn thường dễ ăn và khá tiện lợi. Thế nhưng, nếu bạn bị hẹp van tim thì những thực phẩm này hoàn toàn không tốt. Bởi hầu hết chúng đều có chứa các loại dầu hydro hóa một phần, dùng nhiều sẽ dẫn tới béo phì và tăng mức cholesterol trong cơ thể, ảnh hưởng đến tim mạch, gây ra bệnh đái tháo đường.

3. Rượu, bia

Sử dụng quá mức rượu, bia có tác động rất xấu đến sức khỏe nói chung và bệnh về tim mạch nói riêng. Nhất là người bị hẹp van tim, lạm dụng rượu, bia làm cản trở khả năng đẩy máu của tim, làm giãn các mạch ngoại vị khiến máu dồn ra ngoài da nhiều hơn.

Trường hợp người bệnh đang dùng thuốc điều trị hẹp van tim theo chỉ định của bác sĩ, tuyệt đối không uống rượu, bia vì nó có thể làm giảm hiệu quả của thuốc và gây ra một số tác dụng phụ không mong muốn.

4. Đồ chiên xào, nhiều dầu mỡ

Nếu bị hẹp van tim, tốt nhất là bạn không nên dùng nhiều các món được chế biến bằng cách chiên xào, nhiều dầu mỡ.

Thống kê cho thấy, những người sử dụng thực phẩm chiên rán nhiều dầu mỡ từ 1-3 lần/tuần có nguy cơ đau tim và đột quỵ cao hơn 7% những người chỉ dùng 1 lần/tuần. Trường hợp sử dụng đồ ăn được chế biến nhiều dầu mỡ mỗi ngày, nguy cơ mắc các bệnh về tim mạch tăng lên đến 14%.

5. Thức ăn chế biến quá mặn

Không chỉ riêng người bị hẹp van tim mà tất cả chúng ta đều nên tập thói quen giảm bớt lượng muối trong khi chế biến thức ăn. Bởi dùng quá nhiều muối trong chế độ ăn hàng ngày sẽ có nguy cơ tăng huyết áp, rung nhĩ, khiến bệnh hẹp van tim trở nên nghiêm trọng hơn.

6. Đồ ngọt

Đôi lúc bạn sẽ khó cưỡng lại được sự hấp dẫn của đồ ngọt. Tuy nhiên, nếu bạn bị bệnh hẹp van tim hay các vấn đề về tim mạch khác thì nên hạn chế nhé!

Vì những món ăn này thường chứa nhiều đường, cụ thể là gluxit và calo, không có vitamin và khoáng chất. Việc ăn quá nhiều đồ ngọt sẽ tạo điều kiện cho sự phát triển của bệnh xơ vữa động mạch, đái tháo đường, rất có hại cho tim. (3)

Những lưu ý trong sinh hoạt hàng ngày giúp hỗ trợ quá trình điều trị

Trong sinh hoạt hằng ngày, bệnh nhân bị hẹp van tim cũng nên lưu ý một số điều sau để giúp việc điều trị tốt hơn, nhằm giảm được các triệu chứng bệnh:

• Uống đủ nước mỗi ngày: Người bị hẹp van tim nên uống một lượng nước vừa phải, từ 1-2 lít nước mỗi ngày. Ngoài nước lọc, bạn có thể dùng thêm trà xanh, nước ép lựu, nước gừng,… cũng tốt cho tim mạch. Tránh dùng những loại nước ngọt có gas.
• Tăng cường vận động thể chất: Để việc điều trị bệnh hẹp van tim có được kết quả tốt hơn, người bệnh cần có sự kết hợp chế độ ăn uống cùng vận động vừa phải. Đi bộ là môn thể thao thích hợp với bệnh nhân tim mạch.
• Cần lưu ý trong thời gian đầu tập luyện, chỉ nên đi chậm, thời gian từ 15-30 phút vào sáng sớm hoặc chiều mát. Ngoài ra, bạn cũng có thể tham khảo bộ môn yoga, thiền,… nhưng với mức độ tập nhẹ nhàng, thư giãn. Nếu sau khi tập, bạn nhận thấy có bất thường ở tim, nên ngừng tập luyện và hỏi thêm ý kiến của bác sĩ.
• Ngủ đủ giấc: Khi bạn có một giấc ngủ ngon vào ban đêm, khối lượng công việc của tim sẽ được giảm đi. Ngủ đủ giấc rất tốt cho bệnh nhân tim mạch. Trung bình mỗi ngày một người trưởng thành nên ngủ khoảng 7 tiếng. Tốt nhất là bạn nên đi ngủ trước 23h để có giấc ngủ sâu, giúp cơ thể tăng cường miễn dịch và phòng ngừa được nhiều bệnh, trong đó có bệnh tim mạch, đái tháo đường, đột quỵ,…
• Tránh căng thẳng, áp lực quá mức: Bệnh nhân bị hẹp van tim nên hạn chế căng thẳng, áp lực trong công việc cũng như trong cuộc sống. Thay vào đó, người bệnh nên dành nhiều thời gian hơn để nghỉ ngơi, thư giãn, ổn định tinh thần.
• Chia sẻ, tâm sự với người thân, bạn bè: Trò chuyện là cách giúp người bệnh cảm thấy thoải mái hơn, được kết nối với mọi người xung quanh nhiều hơn. Những muộn phiền có thể được xoa dịu, giúp bệnh nhân phấn chấn tinh thần hơn trong quá trình điều trị.

Xem thêm: Tùy vào tình trạng bệnh sẽ được chỉ định điều trị phù hợp, chẳng hạn trường hợp chỉ định điều trị hẹp van 2 lá khi bác sĩ nhận thấy các nguy cơ biến chứng của bệnh trở nên nguy hiểm hơn.

Để đăng ký khám, tư vấn và điều trị trực tiếp với các chuyên gia tim mạch hàng đầu, bác sĩ giàu kinh nghiệm tại Trung tâm Tim mạch, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh, Quý khách có thể liên hệ:

Với những thông tin chia sẻ về vấn đề hẹp van tim nên ăn gì, không nên ăn gì trên đây, hy vọng có thể giúp ích cho người bệnh trong quá trình điều trị. Mỗi chúng ta hãy chủ động điều chỉnh chế độ dinh dưỡng, tập luyện và nghỉ ngơi hợp lý để giúp trái tim luôn khỏe mạnh nhé!